Tips psoriasis


Psoriasis



Wat is psoriasis?
Psoriasis is een veel voorkomende aandoening van de huid. Mensen van alle leeftijden, ook kinderen, kunnen er last van hebben. Naar schatting hebben ongeveer 300.000 Nederlanders psoriasis.Psoriasis veroorzaakt rode plekken op de huid, dus meestal is het goed zichtbaar.


Sommige mensen hebben een milde vorm: de symptomen zijn niet al te opvallend en slechts af en toe aanwezig. Bij anderen is de aandoening ernstig, met een sterke invloed op allerlei aspecten van het dagelijks leven. Helaas wordt het effect dat psoriasis kan hebben door veel mensen onderschat. Daardoor krijgen mensen met deze aandoening niet altijd de hulp en steun die ze nodig hebben.

Er is een algemeen heersende misvatting dat psoriasis besmettelijk is. Dat idee klopt niet – psoriasis kan niet op andere mensen worden overgedragen, en u kunt het niet van iemand anders oplopen.

Op dit moment is er geen echte genezing voor psoriasis, maar er zijn wel allerlei behandelingen die helpen de symptomen (verschijnselen) onder controle te houden. Er is niet één behandeling die bij iedereen met psoriasis goed werkt, dus het kan nodig zijn om een aantal verschillende behandelingen te proberen voordat de meest geschikte behandeling is gevonden.

Wat zijn de symptomen van psoriasis?
Psoriasis veroorzaakt ietwat verheven rode plekken op de huid, die bedekt zijn met zilverachtige witte schilfertjes. Deze plekken worden vaak ‘plaques’ genoemd.
De plaques kunnen in grootte variëren, van klein (een paar millimeter in doorsnee) tot grotere gebieden die een aantal centimeters bedekken. Psoriasis kan op elk deel van het lichaam voorkomen, maar wordt het meest aangetroffen op de ellebogen, knieën, onderrug en bovenop het hoofd.
Psoriasis kan jeuken en er kunnen pijnlijke kloven ontstaan. Zo’n 30% van de mensen krijgt ook gewrichtsontsteking, de zogenaamde psoriatische artritis, waardoor de gewrichten stijf en pijnlijk kunnen worden.Psoriasis staat bekend als een aandoening die kan verdwijnen, maar telkens weer terugkomt. In dokterstaal: een chronisch-recidiverende aandoening.

Welke vormen van psoriasis zijn er?
Er zijn verschillende vormen van psoriasis. De belangrijkste zijn:

  • Gewone psoriasis’ (ook bekend als ‘psoriasis vulgaris’ of ‘chronisch stabiele plaque psoriasis’): Dit is verreweg de meest voorkomende vorm: ongeveer 80% van de mensen met psoriasis heeft deze soort. De plaques hebben meestal een symmetrisch patroon en verschijnen gewoonlijk op (beide) knieën en ellebogen, op de romp en bovenop het hoofd.
  • Psoriasis guttata’: Deze vorm wordt vooral veel gezien bij kinderen en wordt soms uitgelokt door een keelontsteking. Meestal is er sprake van heel veel hele kleine plekjes.
  • Psoriasis pustulosa’: Deze vorm van psoriasis veroorzaakt kleine blaasjes, gewoonlijk op de voeten en de handpalmen.
  • Nagelpsoriasis’: Veranderingen in de nagels komen voor bij bijna de helft van de mensen met psoriasis. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om onregelmatige putjes in het nageloppervlak, verkleurde stukjes onder de nagel, verdikte nagels of het loskomen van de nagel van het ‘nagelbed’ eronder.


Er bestaat ook psoriatische artritis. Dit is een ontstekingsziekte van de gewrichten die soms samen voorkomt met psoriasis. De verschijnselen zijn stijfheid, pijn en moeilijk bewegen, vooral van de handen, voeten, ellebogen, heupen en de rug. De informatie op deze website gaat over de vormen van psoriasis die de huid aantasten, dus niet over de gewrichtsziekte psoriatische artritis.



Welke invloed heeft psoriasis op het dagelijks leven?
Psoriasis is onvoorspelbaar. De symptomen kunnen verschijnen en weer verdwijnen en kunnen variëren van licht tot ernstig. Samen met het gegeven dat psoriasis voor anderen erg zichtbaar is, maakt psoriasis tot een aandoening waarmee het moeilijk leven is.
Zelfs een milde vorm van psoriasis kan iemands uiterlijk sterk beïnvloeden, en hem of haar daardoor een ongemakkelijk gevoel en minder zelfvertrouwen geven. Het kan mensen met psoriasis daarom helpen om te bedenken dat ze zichzelf meestal veel meer bewust zijn van hun psoriasis dan de mensen om hen heen.

Invloed op dagelijkse activiteiten
Mensen met psoriasis doen vaak niet mee aan sportactiviteiten zoals zwemmen, fitness en dergelijke, omdat ze niet graag hun huid laten zien. Het kiezen van geschikte kleren kan ook problemen geven, vooral bij warm weer, als men toch lichaamsdelen met symptomen bedekt wil houden.
In tijden van drukte en spanning kan de aandoening opflakkeren, bijvoorbeeld voor belangrijke momenten als een huwelijk of een sollicitatiegesprek. Juist daarom is het moeilijk om met spanning om te gaan.Sommige mensen met psoriasis hebben het gevoel dat hun vriendschappen of loopbaanmogelijkheden te lijden hebben onder de aandoening.

Er zijn mensen die de impact van psoriasis absoluut onderschatten. Ze vinden psoriasis niet zo’n ernstige ziekte, en in sommige gevallen klopt dat ook. Maar voor anderen kan de impact van psoriasis desastreus zijn: uit onderzoek is gebleken dat het effect op de lichamelijke gezondheid vergelijkbaar is met dat van ouderdomssuikerziekte (type-2-diabetes) en chronische longziektes.Verder is gebleken dat het effect van psoriasis op de geestelijke gezondheid net zo schadelijk is als bij ernstige ziektes zoals chronische longziektes.

Reacties van anderen
Helaas zijn er mensen die ten onrechte denken dat psoriasis besmettelijk is. Mensen met psoriasis worden daardoor af en toe geconfronteerd met onaardige of onbezonnen opmerkingen uit hun omgeving.

Een van de ergste ervaringen van veel mensen met psoriasis is dat anderen niet lijken te begrijpen wat ze doormaken en daardoor niet kunnen meeleven en geen steun bieden. De beste manier om de regie te houden is om zoveel mogelijk kennis over de aandoening te verzamelen en door te geven aan familieleden en vrienden. Er zijn een aantal organisaties die informatiebrochures of informatie op internet aanbieden over allerlei onderwerpen die met psoriasis te maken hebben.Meestal kunnen mensen met psoriasis het best open en eerlijk zijn tegenover hun vrienden en familie. Als ze uitleggen hoe ze zich voelen, zullen mensen in hun omgeving hun eerder de steun bieden die ze nodig hebben. Het heeft geen zin om stoer te doen als men zich eigenlijk rot voelt over zijn aandoening.


Waar kan ik nog meer informatie over psoriasis vinden?
Patiënten die vinden dat hun huidige medicijnen de symptomen niet goed onder controle houden, zouden kunnen overwegen om nog eens langs te gaan bij hun arts of dermatoloog. Er zijn allerlei verschillende behandelingen voor psoriasis beschikbaar en er is er niet één die altijd bij iedereen een goed effect heeft. Als u blijft proberen, geeft dat de beste kans dat u een behandeling vindt die bij u goed werkt.

Wat zijn de symptomen van psoriasis?
Hoe wordt de diagnose psoriasis gesteld?
De diagnose psoriasis is doorgaans duidelijk, omdat psoriasis gemakkelijk te herkennen is. In de meeste gevallen is het niet nodig om een stukje van de huid uit te snijden (een zogenaamd biopt) voor onderzoek in het laboratorium. Patiënten met psoriasis kunnen worden behandeld door hun huisarts of worden verwezen naar een huidarts (dermatoloog).

Hoe wordt psoriasis behandeld?
Er is geen genezing voor psoriasis. Er is echter wel een scala aan behandelmogelijkheden voorhanden en in de meeste gevallen kunnen deze de symptomen van psoriasis onder controle houden. Het is belangrijk om te bedenken dat er niet één bepaalde behandeling is die bij iedereen werkt. Ook kan de manier waarop iemand op een bepaalde behandeling reageert in de loop van de tijd veranderen. Daarom is het vaak een kwestie van uitproberen voordat de beste behandeling voor iemand is gevonden. Iedereen die vindt dat zijn behandeling de psoriasis niet goed onder controle houdt of die vindt dat de behandeling niet meer zo goed werkt als daarvoor, kan het beste naar de behandelend arts (huisarts of huidarts) gaan voor advies.

In het algemeen zijn er 3 behandelvormen voor psoriasis te onderscheiden:

  • lokale behandeling (d.w.z. alles wat niet door het hele lichaam wordt verspreid, maar op het letsel zelf is gericht.
  • Orale systemische behandeling (oraal wil zeggen: in te nemen via de mond, systemisch wil zeggen dat het middel vanuit het lichaam werkt
  • biologische systemische medicijnen (medicijnen die worden gemaakt van eiwitten die worden geproduceerd door levende menselijke of dierlijke cellen. Die eiwitten hebben een effect op het afweersysteem en kunnen zo de ziekte onder controle houden. Deze medicijnen worden toegediend als injectie of infuus).



Lokale behandeling
De twee belangrijkste mogelijkheden hierbij zijn de middelen die direct op de huid worden aangebracht en de lichttherapie (behandeling met ultraviolet licht).
Middelen die direct op de huid worden aangebracht (meestal in de vorm van zalf of crème) zijn: verzachtende (vochtinbrengende) middelen, plaatselijke steroïden, middelen op basis van teer, ditranol en middelen op basis van vitamine A. Voor psoriasis van de behaarde hoofdhuid zijn ook medicinale shampoos en lotions beschikbaar. Deze plaatselijk aan te brengen middelen zijn meestal de middelen die het eerst worden voorgeschreven en voor de behandeling van mildere vormen van de aandoening kunnen deze volstaan.

Lichttherapie (of ‘fototherapie’) kan worden gegeven met twee soorten ultraviolet licht (UV-A of UV-B). Dit gebeurt met speciale lichtmachines. ‘PUVA’ is a speciale behandeling die bestaat uit een combinatie van blootstelling aan UV-A-licht en het innemen van tabletten met de naam psoralenen. Lichttherapie wordt doorgaans alleen gegeven in gespecialiseerde huidklinieken of afdelingen voor huidziekten.

Ichthyotherapie
Garra rufa vispeeling ( zie www.sanacure.nl voor meer info

Orale systemische behandeling
Orale behandelingen, dat wil zeggen middelen om in te nemen, kunnen gepaard gaan met bepaalde risico’s. Daarom worden ze doorgaans alleen gebruikt voor matige tot ernstige gevallen van psoriasis.

In Nederland zijn vier middelen die meestal voor orale behandeling worden voorgeschreven: methotrexaat, acitretine en hydroxycarbamide vertragen de celdeling, terwijl ciclosporine het afweersysteem onderdrukt. Als uw huidarts vindt dat u baat zou kunnen hebben bij een van deze middelen, zal hij of zij de voor- en nadelen ervan met u doornemen voordat u het middel werkelijk gaat gebruiken. U zult regelmatig uw bloed moeten laten onderzoeken en uw bloeddruk zal regelmatig moeten worden gemeten. Bovendien moet u weten dat het middel mogelijk invloed heeft op andere medicijnen die u neemt, zodat ze minder of juist te sterk werken.

Biologische medicijnen
Biologische medicijnen (ook wel ‘biologicals’ of ‘biologics’ genoemd) zijn een tamelijk nieuwe behandelvorm voor psoriasis. In tegenstelling tot de meeste andere medicijnen, die worden gemaakt door chemische stoffen te vermengen, worden biologische medicijnen gemaakt uit eiwitten afkomstig van levend menselijk of dierlijk materiaal. Biologische medicijnen bestaan al enige tijd; denk aan vaccins en insuline: die zijn afgeleid van levend materiaal.

In het geval van psoriasis blokkeren biologicals de werking van bepaalde afweercellen of ontstekingsmediatoren die bij de ziekte een rol spelen. Voor de behandeling van psoriasis zijn in Nederland vier biologische middelen beschikbaar: etanercept, infliximab, adalimumab en ustekinumab. Er zijn nog diverse biologische behandelvormen in ontwikkeling

Biologische geneesmiddelen worden alleen voorgeschreven aan patiënten met matige tot ernstige psoriasis die niet reageerden op andere beschikbare behandelingen of niet kunnen doorgaan met het gebruik ervan wegens onacceptabele bijwerkingen. Biologische medicijnen worden als injectie of infuus gegeven. Als uw huidarts denkt dat u baat zou kunnen hebben bij één van deze behandelingen, zal hij of zij de voor- en nadelen ervan met u doornemen voordat u het middel werkelijk gaat gebruiken.


Veelgestelde vragen

Is psoriasis besmettelijk?
Nee. Veel mensen denken dat psoriasis besmettelijk is, maar dat is niet het geval. Psoriasis kan niet aan anderen worden doorgegeven of van anderen worden opgelopen.


Is psoriasis erfelijk?
Psoriasis is wel erfelijk, maar de manier waarop is ingewikkeld en nog niet helemaal duidelijk. Een kind met één ouder met psoriasis heeft grofweg een kans van 1 op 4 om de aandoening te krijgen.


Hoe kan ik een vriend of familielid met psoriasis helpen?
De eerste stap is zoveel mogelijk informatie over psoriasis te verzamelen, zodat u zich kunt indenken wat uw vriend of familielid doormaakt. U kunt bijvoorbeeld informatie aanvragen bij patiëntenorganisaties. Een van de belangrijkste dingen die u kunt doen, is uw vriend of familielid laten weten dat u naar hem of haar wilt luisteren en steun wilt bieden wanneer dat nodig is. Mensen met psoriasis voelen zich vaak ongemakkelijk en schamen zich voor hun uiterlijk. Ze kunnen boos of neerslachtig worden en zich terugtrekken, vooral als ze onaardige of onbezonnen opmerkingen van anderen hebben moeten incasseren. Neem het niet persoonlijk op als uw vriend of familielid zich anders gedraagt dan normaal. Moedig hem of haar aan om open te zijn, zodat u meer begrip krijgt voor wat hij of zij moet doormaken.


Zijn er maatregelen op het gebied van levensstijl die kunnen helpen de symptomen van psoriasis te verlichten?
Psoriasis is onvoorspelbaar. Het is vaak moeilijk om aan te wijzen wat de aandoening uitlokt of erger maakt. In het algemeen is het beter niet te roken en om grote hoeveelheden alcohol te vermijden, aangezien dit de aandoening bij sommige mensen erger maakt.

Sommige medicijnen, zoals lithium, bètablokkers en bepaalde malariatabletten, kunnen psoriasis erger maken. Als u denkt dat dit bij u het geval is, raadpleeg dan uw dokter om te zien of u andere medicijnen kunt krijgen.

Ook spanning of drukte (stress) kan waarschijnlijk psoriasis uitlokken. Uiteraard kunnen we stress niet helemaal vermijden, maar een regelmatig leven is een goed begin: een gevarieerd en bewust voedingspatroon, regelmatig bewegen en voldoende slapen. Sommige mensen merken dat het leren van ontspanningtechnieken zoals meditatie of ademhalingsoefeningen de stress onder controle kan houden. Het helpt ook om luchtige kleding te dragen, van stoffen die minder irritatie of jeuk veroorzaken.

Mijn huidige behandeling heeft geen effect - moet ik mijn dokter raadplegen?
Er is een groot scala aan behandelingen voor psoriasis beschikbaar en als uw symptomen niet onder controle te houden zijn met uw huidige behandeling, of niet zo goed als eerst, is het de moeite waard om uw arts te raadplegen.

Maak jouw eigen website met JouwWeb